[Te herbeluisteren op Musiq3] – Volatile / Versatile

Volatile / Versatile

Door hun veelzijdigheid en aanpassingsvermogen kan elk instrument in een blaaskwintet zowel solo spelen als bijdragen tot de kracht van het ensemble. Op dezelfde manier dat een enkele klank of dynamiek de retoriek plotseling kan doen ontvlammen en het hele ensemble als  op een golf van een compacte klankmassa naar een etherisch discours surft.

STYX verkent werken voor blaaskwintet van zeven componisten: Salvatore Sciarrino, Erkki-Sven Tüür, Gyôrgy Kürtag, James Mc Millan, Thierry Escaich, John Cage en David Lang, respectievelijk Italiaans, Ests, Hongaars, Schots, Frans en Amerikaans.

• Salvatore Sciarrino

Quintetto Opus 2 (1977)

Door middel van geluidstransformatie en het gebruik van verschillende effecten worden de instrumenten onherkenbaar gemaakt, hun bron wordt als het ware aan de luisteraar ontnomen. In dit korte kwintet is het pianissimo geen eenvoudig attribuut meer , maar wordt het vehikel voor verre klanken.

• Erkki-Sven Tüür

Architectonica I (1984)

De serie Architectonics van de Est Erkki-Sven Tüür is een geheel van werken voor verschillende formaties waarin akoestische en elektronische instrumenten met elkaar worden vermengd. Al deze stukken worden beheerst door de spanning die ontstaat door de tegenstelling en de combinatie van tonaal en atonaal materiaal, monodieën en massieve klankblokken, geïmproviseerde ritmes en ostinato’s.

• David Lang

Breathless

De hoorn, die David Lang als amateur op de universiteit bespeelde, heeft niet de welbespraaktheid van een hobo, fluit of klarinet. Wanneer hij binnen een blazersensemble een solopartij krijgt toebedeeld (zeldzame momenten van wraak), wordt de hoornspeler geconfronteerd met een ware uitdaging. Om deze situatie te counteren, componeerde David Lang een stuk waarin alle instrumenten precies evenveel noten speelden.

• György Kurtag

Quintett Opus 2 (1959)

Het Opus 2 Quintet is een onophoudelijk gevecht voor homogeniteit bij het uitwisselen van stemmen. We herkennen de invloed van Webern en we ontdekken met dit uit miniaturen bestaande kwintet de retoriek die Kurtag later zou ontwikkelen.

• John Cage

Music for wind instruments (1938)

Op 26-jarige leeftijd getuigt Cage al van zijn verlangen naar vernieuwing met een schriftuur zonder pathos en met een ietwat raadselachtig gebruik van de leegte. Cage maakt gebruik van een duidelijk schrift, terwijl hij toch speelt met aanzetten en timbres als in een subtiele caleidoscoop.

• Thierry Escaich

Trois instants fugitifs (1994)

Drie resoluut verschillende tableaus zonder duidelijke thematische link. De elementen van de compositie lijken elkaar op te zoeken en geleidelijk aan een vorm aan te nemen. Noten die hijgend herhaald worden, eerst ver weg, dan steeds indringender, om zich vervolgens koortsachtig en in een ruime frasering te vermengen tot een stortvloed van noten die weinig ruimte laat voor de meer lyrische ontboezemingen die hier en daar lijken te ontstaan.

• James MacMillan

Untold (1987/revised 91)

James McMillans inspiratiebronnen zijn spiritualiteit en politiek. Zijn katholieke geloof heeft hem geïnspireerd tot vele werken en missen. De traditionele Schotse muziek heeft hem evenzeer beïnvloed.

Met haar lyrische en expressieve sfeer werd de compositie Untolds vrijelijk geïnspireerd door een Iers liefdesliedje: For Ireland I’ll not tell her Name.